Rural Spark is het bedrijf van Harmen van Heist (34), zijn broer Marcel (32) en hun jeugdvriend Evan Mertens (33). Hun droom: de Afrikaanse elektriciteitsmarkt veroveren. De drie ondernemers zijn deze week gestart met een crowdfundingcampagne om een grote volgende stap te zetten.

Het Tilburgse bedrijf ontwikkelt en verkoopt energierouters die werken op zonne-energie. Hiermee kunnen gebruikers stroom opwekken, opslaan en delen.

Rural Spark richt zich op mensen die wonen in gebieden waar geen of beperkte toegang tot energie is. Wanneer de zon ondergaat en het donker wordt, zijn mensen gedwongen licht te maken met kaarsen of kerosinelampen als ze willen werken of studeren. Dat is een flinke rem op economische en persoonlijke ontwikkeling.

De energierouter van Rural Spark moet een slimme oplossing bieden. Het is een op zonnepanelen werkend systeem dat voorziet in huis-tuin-en-keukenenergie.

Harmen, Marcel en Evan richtten hun bedrijf zes jaar geleden op. Het idee is licht en elektriciteit te brengen in rurale gebieden waar geen stroomnetwerk is. Rural Sparks eerste testmarkt voor slimme zonne-energiesystemen werd India. Afgelopen jaar zijn ze in Afrika aan de slag gegaan.

Evan en Marcel studeerden aan de TU Eindhoven en dachten na over slimme, modulaire energiesystemen in huis. Harmen van Heist zegt daarover: “Lampen op zonne-energie had je al wel veel, maar handige systemen die veel meer konden waren er nog nauwelijks.” De Rural Spark-systemen vangen zonne-energie op en bieden de mogelijkheid energie op te slaan.

“Wij bieden een modulair systeem. Je kan een paar lampen aansluiten op de router met usb-stekkers, maar als je uitbreidt kun je er ook telefoonopladers, een televisie of koelkast aan hangen."

India versus Afrika

Aanvankelijk keken ze naar India als markt. “Zoveel mensen zonder stroom in één land, het leek ons een buitenkans.” In India hebben ze veel prototypes getest en ervaring opgedaan. Ze leerden er veel, niet alleen over technische zaken. “We reisden er zelf veel rond en gingen vertellen. We kwamen dorpen binnen met onze verhalen over schone energie en de zegeningen van onze systemen. Wat bleek? Mensen waren nieuwsgieriger naar ons dan naar de zakelijke verhalen.” Onze aanpak moest echt anders.

In India was bovendien lastig dat de overheid niet bepaald coöperatief is. “De regering ontkent dat er een probleem is met de beschikbaarheid van elektriciteit voor honderden miljoenen mensen in het land.” Rural Spark wilde alle opgedane ervaring wel benutten.

“Afrika biedt betere kansen”, denkt Harmen van Heist. De markten zijn veel opener, overheden gaan niet overal voor liggen. In Sub-Saharaans Afrika leven bijna 600 miljoen mensen zonder toegang tot het energienetwerk. “We werken nu al in zes landen – Benin, Congo, Nigeria, Senegal, Oeganda en Zambia – en hebben pilots in negen andere landen.”

In Afrika werkt Rural Spark steevast via lokale partners die de markt voor apparaten voor thuisgebruik al kennen. Zij verkopen bijvoorbeeld met pallets gestookte fornuizen om te koken. Zij bieden nu ook onze Rural Spark-systemen aan.

Schaalbare systemen voor licht en stroom uit zonne-energie

De Wereldbank ondersteunt initiatieven zoals ‘Lighting Africa’. Op een speciale site staan aanbevolen, gecertificeerde leveranciers. Die hebben dan een ‘Lighting Global’-label.

Waarom staat Rural Spark er als leverancier nog niet tussen? Van Heist: "We zijn druk bezig om een certificering van ‘Lighting Global’ te krijgen. Dat zou de marktacceptatie nog veel makkelijker maken." Hij verwacht dat de certificering binnen een jaar rond is.

Foto: Rural Spark

De markt is enorm, volgens Van Heist. “In ons segment, de slimme huissystemen, zie ik wereldwijd maar 14 andere aanbieders.” Hij noemt Bboxx en Green Light Planet als serieuze concurrenten.

Maar wat Rural Spark volgens hem vóór heeft op andere aanbieders is dat de Rural Spark-systemen echt modulair zijn. "Kies je eerst een kleiner systeem van ons voor wat licht of elektriciteit, dan kun je het later makkelijk uitbreiden naar een systeem voor meer toepassingen zoals stroom voor een koelkast, je tv of bedrijfje", zegt Van Heist. In Nigeria is Rural Spark al bezig met een systeem voor de tondeuses van een kapsalon.

Wat de onderneming verder onderscheidt is dat Afrikaanse partners kredietmogelijkheden krijgen, in samenwerking met Nederlandse partijen zoals Atradius en het Dutch Good Growth Fund. “Onze partners in Afrika leveren onze producten, maar hun afnemers betalen in termijnen. Wij willen ook dat zij kunnen werken zonder ons de hele inkoopprijs ineens te betalen.” Krediet is dan vaak een bottleneck.

Crowdfunding om te groeien, maar ook met risico

Ondertussen zoekt Rural Spark investeerders. Het bedrijf hoopt minimaal 200.000 euro op te halen via crowdfundingsite Symbid. Beleggers krijgen 6 procent rendement voorgespiegeld op een converteerbare obligatie. Ze beleggen wel buiten toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en de lijst van risico’s die Rural Spark aan beleggers voorhoudt is ook serieus.

Denk aan economische en politieke risico’s en de sterke concurrentie. De lening is bovendien achtergesteld. Mochten er betalingsproblemen komen, dan gaan andere belanghebbenden voor. Het is ook een incourante belegging, hij is niet goed verhandelbaar als je hem eenmaal hebt gekocht.

Met het nieuwe kapitaal wil Rural Spark het serviceplatform voor partners in Afrika verder uitbouwen. Gebruikers betalen nu gespreid terug voor hun systemen. Het platform voorziet onder meer in de financiële afwikkeling. Ook kunnen de Afrikaanse partners met het serviceplatform systemen op afstand uitzetten als gebruikers niet betalen.

Mocht de fundraising heel hard lopen, dan wil Rural Spark ook aan de slag in nieuwe Afrikaanse markten en daar lokaal meer voorraden aanleggen om extra snel uit te kunnen leveren.

Van Heist vertrouwt erop dat de onderneming volgend jaar voor het eerst winst zou moeten kunnen maken. “We zijn sinds 2013 constant aan het ontwikkelen geweest. De productie startten we op in 2017. Wij gingen vorig jaar echt de markt op, nu is de tijd rijp voor de volgende fase.”

Rural Spark is uiteindelijk ook geen charitatieve organisatie. “De maatschappelijke impact kan groot zijn. De milieuwinst is ook aanzienlijk als mensen schone energie gebruiken in plaats van kerosine, hout of petroleum", stelt Van Heist. "Maar Rural Spark is in eerste instantie een onderneming. Het moet zichzelf draaiende kunnen houden en we willen er ook een boterham mee verdienen.”

Lees meer over ondernemen met een maatschappelijk doel: